IndoFILMcafé

8 november 2020

Drie films (filmfragmenten) over de jaren 1945-1949 en de relatie Nederland-Indonesië.

Nog geen twee maanden na de onafhankelijksverklaring van Soekarno begint Joris Ivens spontaan in Sydney met het filmen van de solidariteitsacties met de nog piepjonge republiek Indonesië. Gelijk gingen stemmen op dat Ivens zijn Nederlandse paspoort zou moeten worden afgenomen. De korte documentaire Indonesia Calling (ENG 1946 22 min) is een unieke getuigenis van die verwarrende, spannende maanden, waarin drie landen – Nederland, Indonesië en Australië – met elkaar verbonden door een eeuwenlang verleden, in een geheel nieuwe verhouding tot elkaar komen te staan.

André Stufkens van de Europese Stichting Joris Ivens licht met bijzondere documenten uit het Joris Ivens Archief het heftige ontstaan en historische belang van de film toe.

Hans Hylkema is regisseur en scenarioschrijver van speelfilms, televisiedrama en (muziek) documentaries. Hij is bekend van de speelfilm Oeroeg (1993) naar het boek van Hella Haasse. De hoofdrolspelers, een Nederlandse en Indonesische jeugdvriend, raken in de maalstroom van de jaren 1945-1949 steeds verder uit elkaar te staan. Blijft hun vriendschap behouden ondanks het historische conflict?

In 1999 maakte Hylkema het docudrama Soekarno Blues over een geheim gehouden bezoek van Soekarno aan koningin Wilhelmina.

8 september 2019

Synopsis

Epidemioloog Aruna (Dian Sastrowardoyo) wordt uitgezonden om een uitbraak van de vogelgriep in Indonesië te onderzoeken. Haar vriend Bono (Nicholas Saputra), kok van beroep, gaat mee op reis vanwege zijn culinaire zoektocht naar een nasi goreng recept. De situatie wordt ongemakkelijk wanneer Aruna’s oude geliefde Farish (Oka Antara) zich bij hen voegt om Aruna’s werk te evalueren en ze ontdekken dat de overheid geen zuiver spel speelt.

In Indonesië is een overweldigende varieteit aan culturen, wat zich onder andere uit in de diversiteit van de keuken. Gebaseerd op de bestseller van Laksmi Pamuntjak, maakt Aruna de droom van elke eetliefhebber waar. Aruna and Her Palate is een culinaire roadmovie, opgevrolijkt door de aanstekelijke chemie tussen de hoofdrolspelers. Regisseur Edwin (bekend van Posesif) blijft rebels, want onder het oppervlak van het verhaal van een haperende romance klopt een politiek hart voor de toestand van het land.

Regisseur Edwin

Speelfilm, Indonesie, 2018, Indonesisch gesproken, Engels ondertiteld, 106 minuten

14 april 2019

Synopsis

In de Middeleeuwen waren specerijen, waaronder nootmuskaat, kapitalen waard. Handelaren uit Europa gingen op zoek om zich deze handel toe te eigenen. Deze documentaire laat de geschiedenis en het heden zien van Banda, een van de Specerij-eilanden, in samenhang met de teelt van de muskaatnoot. De muskaatnoot levert zowel nootmuskaat als foelie. In 1621 laat Jan Pieterszoon Coen de bevolking van Banda grotendeels uitmoorden om het monopolie op de handel in nootmuskaat veilig te stellen. De rest van de oorspronkelijke bevolking wordt gedeporteerd. Banda wordt herbevolkt met mensen uit de hele Indonesische archipel en wordt zo “mini-Indonesië”.

In latere tijden is Banda een ballingsoord voor velen, waaronder Hatta en Sjahrir. In de film vertelt Pongky van den Broeke, een van de laatste perkeniers, in een aangrijpend verhaal hoe bij de ongeregeldheden eind jaren negentig van de vorige eeuw het grootste deel van zijn familie vermoord wordt. Op het eind van de film optimistischere beelden van jongeren over hun toekomst op Banda.

Regisseur: Jay Subyakto

Documentaire, Indonesie, 2017, indonesisch gesproken, Engels ondertiteld, 94 minuten

26 juni 2018

Muzikale documentaire over de invloed van de Nederlands-Indische geschiedenis op de moderne popmuziek. Hoe toonaangevend waren thema’s als heimwee en worsteling met identiteit?

Tussen 1945 en 1962 keerden meer dan 350.000 Indische Nederlanders terug naar hun oorspronkelijke vaderland: Nederland. Onder hen vele artiesten die, ieder op eigen wijze, verandering teweegbrachten in het Nederlandse muzieklandschap en ver daarbuiten. Door middel van interviews en archiefmateriaal uit zowel het koloniale tijdperk als van originele muziekoptredens, toont de film hoe Nederlands-Indische muzikanten met een vleugje heimwee wisten te assimileren, ondertussen zoekend naar een eigen identiteit. Hun muziek bleek steeds het leidmotief.

Regisseur Hetty Naaijkens

Documentaire, Nederland, 2018, 1uur 52 min.

10 juni 2018

Synopsis

Wat begint als een prachtige relatie tussen twee tieners, verandert langzaam maar zeker in een nachtmerrie wanneer hun verhouding een onverwachte wending neemt.
Het is liefde op het eerste gezicht wanneer aanstormend schoonspringtalent Lala (Putri Marino) en Yudhis (Adipati Dolken) elkaar voor het eerst zien. Hun prille liefde bloeit in een razend tempo uit tot een lieve en intieme relatie. Het duurt echter niet lang voordat de jaloerse Yudhis zijn ware gezicht laat zien door steeds meer van zijn vriendin te eisen.

Met Lala’s obsessieve vader die haar dwingt om een topatlete te worden en met Yudhis’ emotioneel manipulerende moeder, wordt het leven van de twee er niet beter op; al helemaal niet wanneer hun
relatie een onverwachte wending neemt.

POSESIF begint als een verleidelijk liefdesverhaal en toont geleidelijk aan ook de donkere kant van
verliefdheid. De film is een diepgaande verkenning van zowel liefde als onzekerheid en herinnert ons op een memorabele wijze dat liefde lang niet altijd over rozen gaat.

Regisseur EDWIN
Speelfilm, Indonesie, 2017, Indonesisch gesproken, Engels ondertiteld, 102 min.

13 mei 2018

Synopsis

Wanneer de 10-jarige Tantri zich realiseert dat haar tweelingbroer niet lang meer te leven heeft, ervaren de twee een magische reis waarin verbeelding en realiteit dwars door elkaar heen lopen. The Seen and Unseen verkent de mysterieuze symbiose tussen een tweeling. In de Balinese cultuur staat een ‘buncing” (jongenmeisje) tweeling symbool voor balans. Zelfs wanneer Tantri door een hersentumor tot het ziekenhuisbed veroordeeld is, proberen hij en zijn zusje door dromen en hallucinaties met elkaar
verbonden te blijven. In een door maanlicht verlichte kamer vol bovennatuurlijke krachten, spelen de jonge kinderen met mythische vogels en apen.

The Seen and Unseen is één van de mooiste en meest ontmoedigende Aziatische films van het afgelopen
jaar, waarin dit schrijnende verhaal over verlies en rouw het meest doet denken aan een serie traditionele
dansstukken of een stomme film. Kamila Andini’s unieke geluid als regisseur is terug te vinden in prominente aanwezigheid van kinderen en tieners in haar films. Door op een magische manier hun
gedachtenkronkels te interpreteren, weet zij haar jonge cast altijd tot betoverende prestaties te sturen.

Regisseur Kamila Andini
Speelfilm, Indonesie, 2017, Indonesisch gesproken, Engels ondertiteld, 86 minuten

9 september 2018

Rubber
De film is een vrije bewerking van de gelijknamige roman uit 1931 van Madelon Székely-Lulofs over het sociale leven onder de planters in Nederlands-Indië. Haar openhartige vertelling over liefde en overspel in het koloniale milieu leidde tot een nationale rel. Rutten maakte er een meeslepende sociale satire van,
over het leven in een Hollandse plantersgemeen-schap op Sumatra.

De buitenopnamen vonden volledig plaats in Nederlands- Indië, dit was nooit eerder gebeurd. Tijdens de première in 1936 keken de bezoekers dan ook hun ogen uit. De filmploeg had meer dan twee maanden in de jungle en op de dessa’s van Sumatra opnames gemaakt voor deze schets van het leven van de Deli-planters.

De film werd goed ontvangen, met name doordat de regisseurs een serieuze speelfilm hadden gemaakt in een tijd dat vooral volkse films als De Jantjes populair waren.
Een van de hoofdrolspelers, Frits van Dongen (1901-1975), zou een paar jaar later als eerste Nederlander succesvol worden in Hollywood.

Regie: Johan de Meester en Gerard Rutten
Speelfilm, 1936, Nederland, 63 minuten.

1 december 2019

Synopsis

Op de vlucht voor een gedwongen huwelijk vindt de Javaanse Alima werk als baboe (kindermeisje) voor een Nederlandse familie. Ze reist met hen mee naar Nederland, waar ze wordt beïnvloed door Indonesische studenten die dromen over een onafhankelijk Indonesië. Bij terugkomst komt haar Nederlandse familie tijdens de Japanse bezetting in een kamp terecht. Daardoor verliest Alima haar familie, werk en huis. Ze wordt verliefd op onafhankelijkheidsstrijder Riboet en raakt zwanger. Als Riboet omkomt bij een politionele actie, wil haar familie dat ze trouwt met haar zwager. Ze kiest ervoor om als alleenstaande moeder met haar dochter haar eigen weg te gaan in het onafhankelijke Indonesië.

Sandra Beerends deed jarenlang research naar de baboe, het Indonesische kindermeisje van Europese families in Nederlands-Indië. Met uniek beeldmateriaal uit diverse archieven reconstrueert ze niet hét leven van dé baboe, maar toont ze het leven van een jonge vrouw die vindt dat meisjes net zoveel waard zijn als jongens en zij, als baboe, net zo veel waard is als elke vrouw. Het koloniale leven in Nederlands-Indië, de Japanse bezetting en de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (met de politionele acties) zijn het decor waartegen Beerends een universeel, tijdloos verhaal vertelt over liefde, loyaliteit en de kracht van vrouwen. De hoofdpersoon is loyaal aan het kind Jantje, dat staat voor het koloniale systeem, maar is ook loyaal aan haar geliefde Riboet, die strijdt voor onafhankelijkheid. 

Regisseur Sandra Berends

Documentaire, Nederland, 2019, Nederlands gesproken, 78 minuten.

12 januari 2020

Synopsis

Fajar Merah (21) is the son of Wiji Thukul – a poets and human rights activist who was ‘made to disappeared’ in 1998 by The Soeharto Regime. Together with ‘Merah Bercerita’, a band established at 2010, and supported by his family, he tries to bring back his father’s poems to life, covers them with music notations and creates a music album.  In a dynamic background of 2014 Indonesian Presidential Election, 16 years after the 1998 tragedy, Fajar and family develops a new hope on one candidate; Joko Widodo, to solve some Human Rights Violation cases, to find Wiji Thukul and other victims

Director Statement

I love music. For me music is a great weapon to express feelings and exchange opinions. It is able to fill layers of age and social class gaps, the reason I decided to do this documentary.

Fajar Merah for me is not only the son of Wiji Thukul, but also a person with a dazzling personality. In a young age, he is able to mix words and music notations with a musicality that beyond average.

Merah Bercerita has developed a decent music character before five years  of unity, has become a magnet in their town, Surakarta, then to Central Java, and Indonesia in general. This documentary is not only talk about Wiji Thukul family’s and the band’s hopes to government that will solve May 1998 tragedy, but also a effort refused to forget for Human Rights Violation cases in Indonesia, at once as a mark of a young passionate flaming soul amongst Indonesia’s dynamic politics during the 2014 Presidential Election.

Regisseur Yuda Kurniawan

Documentaire, Indonesie, 2018, 112 minuten

Indonesisch gesproken, Engels ondertiteld

9 februari 2020

Turah, Indonesische speelfilm uit 2016 van regisseur Wicaksono Wisnu Legowo.

De arme bewoners van een dorp in Midden Java leven van dag tot dag van de restjes die een landbezitter genaamd Dorso voor hun over laat. De landbezitter wordt rijk door de dorpelingen voor hem te laten werken voor een mager loon. Het is kenmerkend voor  hoe kapitaalbezitters grote winsten maken door hun werknemers uit te buiten. De dorpelingen beseffen niet hoe ze uitgebuit worden omdat de hoogopgeleide Pakel, een handlanger van Darso, ze wijs maakt dat Darso hun weldoener is en ze dankbaar moeten zijn voor zijn liefdadigheid, terwijl ze in feite gewoon hun werkloon krijgen.

Terwijl de meeste inwoners passief blijven en hun lot accepteren zijn er twee inwoners die hun leven en het leven van de mensen om hen heen willen veranderen.

Een boze man, Jaged, verpersoonlijkt het Marxistische klassenbewustzijn door te proberen de dorpelingen wakker te schudden en hen door opruiende toespraken bewust te maken hoe Darso hen uitbuit. Er is ook een man genaamd Turah die, in plaats van woede op te roepen, benadrukt dat de dorpelingen hard moeten werken en hun leven veranderen door samen te werken.

De film speelt zich af in het dorp Tirang, Midden Java, en de karakters spreken het plaatselijke Javaanse dialect. Het woord Turah betekent in het Javaans: de restanten van iets wat eerder in overvloed aanwezig was.

Lengte 80 minuten. Javaans dialect gesproken, Engels ondertiteld.