13 augustus 2023

Regen in Nagasaki:  De vader van Dorna van Rouveroy, een ervaren cameraman, staat aan de andere kant van de camera als hij samen met andere mensen van de Stichting Japanse Ereschulden op uitnodiging van de Japanse regering naar Japan gaat. Tijdens de veeleisende reis probeert Van Rouveroy haar vader tevergeefs over te halen zijn emoties te uiten. Hij maakt grapjes, gedraagt zich cynisch en deinst nauwelijks terug als hij oog in oog staat met zijn concentratiekampbewaker. ‘Ik herinner me nog de harde klappen die je me gaf’, zegt haar vader tegen hem. ‘Ik ook’, grijnst de bullebak. ‘Jullie waren lastig’. RAIN IN NAGASAKI onthult gaandeweg de ziel van een kampoverlevende en registreert tegelijkertijd overeenkomsten en verschillen in de Japanse en Nederlandse houding ten opzichte van de oorlog: beiden beschouwen zichzelf als slachtoffer, maar de Japanner leeft in ontkenning, de Nederlander verlangt naar erkenning.

De Tegenaanval:  “Wij zijn verkocht en verraden”. Deze woorden, gericht aan zijn vrouw Bep, sprak Anton Bussemaker, onderzeebootkapitein tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Hun elfjarige zoon Henk hoorde het vertrouwelijke gesprek. Zijn vader moest gedwongen afstand doen van de modernste onderzeeboottactieken, omdat de Nederlandse boten onder Brits commando zouden gaan opereren. Individueel, als wat ‘verplaatsbare, drijvende mijnen’ werden genoemd. Nadat vader Anton met zijn onderzeeboot, de O16, een aantal vijandige Japanse schepen had getorpedeerd, stuitte zijn boot op een Japanse mijn en verging met man en muis. Een direct gevolg van deze nieuwe tactiek. Het was het eerste grote succes van de geallieerden na de aanval van Japan op Pearl Harbor. Bep bleef achter met een ontroostbare Henk en zijn broertjes. Het catastrofale ongeval liet Henk niet meer los. Hij schreef twee boeken over de ondergang van de O16 en lichtte in menig tv-programma de ware toedracht – verraden en verkocht aan de geallieerden door kolonel Helfrich – van het drama toe. Dorna van Rouveroy maakte een film over Henk, zijn vrouw Elly en hun kinderen Jet, Anton en Wouter. In de film onderzoekt zij wat de weerslag was van het drama op het gezin Bussemaker, en hoe het fatale lot van Henks vader hun leven voor altijd beïnvloedde.

Speelduur 51 en 38 minuten.

Regie: Dorna van Rouveroy, 2001/2020